Economische ontwikkelingen
Wereldeconomie geeft gemengd beeld
Na een relatief sterke start van het jaar hebben de internationale economische ontwikkelingen een meer gemengd karakter gekregen. In de Verenigde Staten (VS) blijft de economische groei solide, gedragen door robuuste consumentenbestedingen en sterke arbeidsmarktcijfers. Tegelijkertijd nemen de zorgen over de handelspolitiek toe, nu president Trump na zijn herverkiezing richting belangrijke handelspartners diverse importtarieven heeft verhoogd en nieuwe heeft aangekondigd. Deze onzekerheid rond verdere escalaties van handelsconflicten doet het sentiment onder Amerikaanse ondernemers geen goed. Sommige bedrijven stellen investeringen uit in afwachting van duidelijkheid over aanvullende maatregelen.
In Europa zagen we recent tekenen van herstel, mede door aangekondigde investeringsplannen in infrastructuur en defensie. Na enkele jaren van economische tegenwind lijken regeringen nu bereid om de teugels op begrotingsgebied te laten vieren. De Europese Commissie stimuleert bovendien extra investeringen om de groene transitie te versnellen, terwijl Duitsland en Frankrijk meerdere steunpakketten hebben gepresenteerd. Tegelijk blijkt de Europese industrie echter kwetsbaar, vooral vanwege zwakke mondiale vraag en kostenstijgingen.
Europese investeringsimpuls
De Europese Unie staat op een keerpunt: hogere defensie-uitgaven, verdere digitalisering en verduurzaming krijgen prioriteit. Door de veranderde geopolitieke verhoudingen en verminderde steun van de VS op veiligheidsgebied, voelen veel Europese landen de druk om hun eigen weerbaarheid te versterken. Duitsland en Frankrijk kondigden flinke budgettaire verruimingen aan. De Europese Commissie juicht dit toe en ziet het als een kans om de Europese concurrentiekracht en de werkgelegenheid te ondersteunen.
Een belangrijk element in deze investeringsimpuls is het moderniseren van de industriële sector. Veel landen zetten in op subsidies, om de transitie naar een duurzame maakindustrie te bevorderen. Daarnaast is het herstel en de uitbreiding van infrastructuur een speerpunt: de aanleg van spoorverbindingen en digitale netwerken moet de interne markt hechter maken en de regio
veerkrachtiger tegenover schokken van buitenaf.
Tegelijkertijd neemt de focus op energietransitie toe, waarbij men inzet op versneld uitfaseren van fossiele brandstoffen en meer investeringen in wind-, zonne- en waterstofprojecten. Ondanks deze positieve dynamiek blijft de Europese industrie kampen met stijgende grondstofkosten en een aanhoudende inflatiedruk. Hoe snel en effectief de nieuwe plannen zullen bijdragen aan economische groei, hangt dan ook af van een stabiel politiek klimaat en de mate waarin de lidstaten hun begrotingsplannen onderling blijven coördineren.
Trump’s nieuwe termijn
Met het hernieuwde presidentschap van Donald Trump staat de VS opnieuw in het middelpunt van de aandacht. De aankondigingen van omvangrijke invoertarieven op goederen uit inmiddels bijna de hele wereld hebben de toon gezet: een voortzetting en intensivering van ‘America First’-beleid lijkt onvermijdelijk. Hoewel het vooralsnog onzeker is welke tarieven permanent zullen blijken, is de impact op het vertrouwen van zowel consumenten als producenten duidelijk zichtbaar.
Inmiddels zien we dat de Amerikaanse detailhandelsverkopen nog steeds redelijk op peil blijven, gesteund door een krappe arbeidsmarkt en stijgende lonen. Tegelijkertijd zijn sommige bedrijfsinvesteringen gestagneerd, omdat ondernemers bezorgd zijn over oplopende kosten van geïmporteerde onderdelen en halffabricaten en mogelijke tegenmaatregelen van handelspartners. De angst voor een hardnekkigere inflatie groeit bovendien, zeker als invoertarieven voor consumenten voelbaar worden in de winkelprijzen.
Aan de overheidskant zet Trump in op verdere belastingverlagingen en deregulering om de binnenlandse economie te bevorderen. Dit stimuleert weliswaar op korte termijn de bedrijvigheid, maar vergroot eveneens de Amerikaanse staatsschuld. Analisten en beleggers houden nauwlettend in de gaten of hogere rentes of een hernieuwde recessievrees op de loer liggen. De vraag is hoe ver de regering kan gaan zonder het vertrouwen van de financiële markten en de dollarpositie fundamenteel te ondermijnen.
Renteverwachtingen en monetair beleid
Zowel de Europese Centrale Bank (ECB) als de Amerikaanse Federal Reserve (Fed) staat voor een complexe afweging. Enerzijds is de inflatie in veel regio’s nog niet volledig terug op het beoogde niveau van circa 2%. Anderzijds signaleren de recente dalingen in sommige grondstofprijzen, plus de risico’s van vertragende wereldhandel, dat te drastische renteverlagingen of -verhogingen ongewenst kunnen zijn.
In Europa heeft de ECB sinds vorig jaar de rente stapsgewijs verlaagd, waarmee men de economie extra wilde stimuleren na een periode van monetaire verkrapping eerder. Hoewel de inflatie nog altijd boven de doelstelling zweeft, vreest men dat een te restrictief beleid de prille groei kan smoren.
In de VS was de toon van de Fed tot voor kort relatief ‘hawkish’, maar de onzekere effecten van Trump’s protectionistische beleid maken dat men voorzichtiger wordt met renteverhogingen. Kredietgroei blijft vooralsnog op peil, maar als een handelsoorlog de inflatie verder aanjaagt, kan de Fed alsnog ingrijpen om oververhitting te voorkomen.
Beide centrale banken moeten dus balanceren tussen inflatierisico en economische groeivertraging, wat leidt tot nerveuze obligatiemarkten en onduidelijke rentetrends.
Financiële markten
Aandelen
Wereldwijd beursklimaat
De sterke opwaartse trend op de wereldwijde aandelenmarkten zette de eerste weken van het jaar door, maar sinds medio februari is de volatiliteit fors toegenomen. De wereldindex noteerde over de eerste drie maanden van 2025 een verlies van meer dan 6%. Een belangrijke aanjager daarvan is de eerder genoemde onzekere handelspolitiek vanuit het Witte Huis. Reeds opgelegde en verder dreigende invoertarieven zetten beleggers ertoe aan hun portefeuilles te heroverwegen. Hierdoor kwam er een rotatie op gang weg van sectoren met hoge waarderingen en van bedrijven die kwetsbaar zijn voor hogere importtarieven.
Daarnaast speelt de algehele onzekerheid rondom economische groei een rol. Met name in de VS zijn groei- en winstramingen nog steeds relatief hoog, maar de vraag is of bedrijven die ambities waar kunnen maken als productiekosten en importbarrières oplopen als gevolg van het beleid van de regering Trump II. Ondanks dat Amerikaanse aandelen in januari nog een winst noteerden van iets meer dan 3%, daalden zij over het hele eerste kwartaal gezien met meer dan 9% in euro’s gemeten. De waarde van de euro steeg met 4% het afgelopen kwartaal ten opzichte van de dollar. Dit betekent dat de rendementen van Amerikaanse beleggingen voor Europese investeerders nog lager uitvallen.
In Europa is de stemming optimistischer geworden. Men lijkt wakker geschud doordat de Amerikanen duidelijk hebben gemaakt dat ook bestaande bondgenootschappen op losse schroeven staan als deze in hun ogen onvoldoende opleveren voor de VS. Doordrongen van de noodzaak op eigen benen te staan worden in Europa nieuwe investeringsplannen gelanceerd en zal naar verwachting het monetaire beleid verruimend blijven.
Technologie- en groeiaandelen, die de afgelopen jaren sterk stegen, staan inmiddels sterk onder druk door winstnemingen. Beleggers kijken kritischer naar het toekomstperspectief en naar de waarderingen die in sommige gevallen extreem hoog waren opgelopen. Hierdoor is de marktbeweging meer gefragmenteerd, met grotere uitslagen in koersbewegingen en toenemende voorzichtigheid bij beleggers. Waar groeiaandelen verliezen noteerden behaalden waarde-aandelen wereldwijd gezien juist positieve rendementen.
Europese aandelen in de lift
Europese aandelenindices presteerden in de eerste maanden van 2025 met een gemiddelde winst van 6% veel beter dan hun Amerikaanse tegenhangers. Een kernfactor is dat de Europese politiek in meerdere lidstaten proactief inzet op begrotingsverruiming en investeringsstimulering. Met name in Duitsland heeft een omslag plaatsgevonden na de verkiezingswinst van het CDU van Friedrich Merz. Dit geeft vertrouwen dat de Europese economie sneller uit het slob kan worden getrokken dan in eerste instantie het geval leek Bovendien spelen waarderingsniveaus een rol: Europese aandelen worden gezien als goedkoper in verhouding tot hun Amerikaanse evenknieën.
De aangekondigde investeringsgolf in infrastructuur, digitalisering en defensie bevordert de vooruitzichten voor sectoren zoals bouw, industrie en (financiële) dienstverlening. Ook de sectorsamenstelling van de Europese beurs draagt bij: waar de Amerikaanse markt voor een groot deel leunt op technologie en andere groeisegmenten, heeft Europa relatief meer cyclische en waarde-georiënteerde ondernemingen. Nu wereldwijd de renteverwachtingen veranderlijk zijn en groeiaandelen correcties doormaken, kunnen meer ‘klassieke’ sectoren en waarde-aandelen tijdelijke rugwind ervaren.
Wel blijft ook de Europese markt gevoelig voor externe schokken. Een verder escalerende handelsoorlog of een nieuwe golf aan politieke onzekerheid – bijvoorbeeld in Duitsland of Frankrijk, waar regeringen nog niet stabiel zijn – kan de stemming doen omslaan. Verder zal de effectiviteit van aangekondigde overheidsplannen kritisch gevolgd worden. Als beloofde investeringsbedragen niet vlot worden uitgegeven of als bureaucratie de voortgang belemmert, zal het vertrouwen weer afnemen.
Opkomende markten
In het eerste kwartaal van 2025 realiseerden aandelen uit opkomende markten een verlies van bijna 2%. Vooruitkijkend hebben de recente geopolitieke ontwikkelingen voor opkomende markten een tweeledig effect. Enerzijds kunnen handelsoorlogen en oplopende Amerikaanse rentes leiden tot kapitaaluitstroom en druk op lokale valuta. Anderzijds is de mondiale trend naar duurzaamheid en groene transitie voor sommige opkomende economieën juist een kans om bijvoorbeeld in hernieuwbare energie en kritieke grondstoffen te specialiseren. Dat maakt de dynamiek complex: landen die nu al een sterke industrie in batterijtechnologie, groene infrastructuur of grondstoffen als lithium hebben, kunnen profiteren van internationale investeringsstromen.
Obligaties
Staatsobligaties en begrotingsbeleid
Binnen Europa zorgt de extra investeringsdrift voor hogere financieringsbehoeften van nationale overheden. Duitsland, dat lang vasthield aan zijn ‘Schuldenbremse’, is bereid die regel tijdelijk te versoepelen om nieuwe infrastructuur- en defensieprojecten te bekostigen. Frankrijk bevindt zich na kabinetsperikelen in een vergelijkbare situatie: ook daar zijn grote uitgaven gepland, en de vraag is hoe deze worden gefinancierd. Dit leidt tot een toename van staatsobligatie-emissies, wat voor opwaartse druk kan zorgen voor de rente. Dit werd begin maart duidelijk toen de Duitse 10-jaarsrente in een paar dagen met meer dan 0,4%-punt steeg. Ondanks deze snelle reactie van financiële markten, valt deze tot dusver over het geheel gezien nog redelijk mee. Beleggers hopen dat investeringen in onder meer groene energie en digitalisering de economische groei op termijn zullen verhogen.
In de VS is de staatsschuld eveneens een belangrijk thema, want de regering-Trump combineert belastingverlagingen met omvangrijke overheidsbestedingen. Ook daar lijkt de markt te accepteren dat hogere overheidsuitgaven de economie een impuls geven, hoewel de vraag rijst of dit houdbaar is als de rente oploopt.
Beleggers in staatsobligaties moeten daarom zorgvuldig de balans tussen rente- en kredietrisico afwegen. De kloof tussen kernlanden en perifere landen in de eurozone kan weer oplaaien als men vreest dat bepaalde lidstaten hun tekorten slecht onder controle houden. Voorlopig blijft de vraag naar relatief veilige staatsobligaties echter groot, zeker in periodes van verhoogde aandelenvolatiliteit.
Bedrijfsobligaties en kredietrisico
Op de markt voor bedrijfsobligaties is sprake van toenemende differentiatie. Zo behouden zogeheten ‘investment-grade’ obligaties – met hoge kredietwaardigheid – relatief veel interesse van beleggers die zoeken naar meer rendement dan staatsobligaties, maar geen al te hoog risico willen nemen. Daar staat tegenover dat ‘high-yield’-obligaties (met een lagere rating) kwetsbaarder zijn in tijden van economische onzekerheid en stijgende rente.
Bedrijven met een sterke balans en een stabiel bedrijfsmodel kunnen doorgaans gunstigere financieringsvoorwaarden bedingen. Aan de andere kant kunnen ondernemingen in cyclische sectoren, zoals de auto-industrie of sommige onderdelen van de consumentendiensten, sneller in de problemen komen als invoertarieven de kosten opdrijven of als de vraag inzakt. Ook speelt de looptijd van bestaande leningen een rol: bedrijven die binnen afzienbare tijd moeten herfinancieren, kunnen geconfronteerd worden met hogere rentetarieven.
Het bovenstaande vormt een samenvatting van de visies van diverse vermogensbeheerders op de macro-economie en de financiële markten. De inhoud is bedoeld ter algemene informatie en
reflecteert de standpunten van de betreffende vermogensbeheerders op het moment van publicatie. Deze visies zijn niet gegarandeerd correct of volledig en kunnen onderhevig zijn aan verandering. Dit document vormt geen beleggingsadvies en aan de inhoud kunnen geen rechten worden ontleend.
Meer weten?
Wilt u meer weten over de verschillende family offices of hoe wij deze rol vertalen? Neem dan gerust volledig vrijblijvend contact met ons op en wij vertellen alles over de mogelijkheden en onmogelijkheden.
