Real Estate Planning is vrij vertaald: nalatenschapsplanning met onroerend goed. Een knipoog naar rendementverhogende maatregelen voor vermogenden in het algemeen en investeerders in onroerend goed in het bijzonder. De basis is het verhogen van rendement over minimaal 2 generaties, zonder het risico te verhogen. In gesprek met Drs. Jacqueline van der Stelt vertelt onze kersverse partner, Martijn Hendriksen, alles over het behouden en vergroten van het vermogen uit familie vastgoed.
Kunnen kinderen voorbereid worden op het familievermogen?
Dit is één van de kerntaken van een family officer”, wat Martijn betreft. “Die moet de familie juist ook begeleiden en ontzorgen bij onderwerpen die vaak als lastig worden ervaren.” Niet voorbereid zijn op een ‘life-event’ zoals echtscheiding, ziekte of overlijden, kan grote impact hebben op de familierelaties, het beheer en de allocatie van het familievermogen. Veel vermogende families hebben een latente behoefte rondom het familievermogen; de behoefte om er iets mee te doen bestaat, maar men is zich er niet van bewust. “Het duidelijk maken van deze latente behoefte heeft grote voordelen. Onze relaties zijn vaak verrast omdat wij hun problemen kunnen oplossen voordat ze zich überhaupt bewust zijn van het probleem.”
Opstellen van een Estate Plan
Het opstellen van een doordacht Estate Plan, met het Familieberaad & -statuut als rustpunt voor alle betrokkenen, vormt een kompas voor de toekomst. De family officer stelt de lastige vragen en zorgt voor de vastlegging en de begeleiding, de antwoorden zijn en blijven een keuze van de pater/mater familias. In een intensief traject met de familie komen de volgende onderwerpen voor de ‘NextGen’ aan de orde:
- Vasthouden of overdragen van vermogen?
- Omgaan met vermogen
- Bewuste vermogensoverdracht
- Voorkomen van problemen
Vasthouden of overdragen?
Het begint met de fundamentele keuze: wat wilt u doen met uw vermogen? Vasthouden of (deels) overdragen aan de volgende generatie? Uit fiscaal oogpunt is het verstandig om nu al te schenken. Zo kunt u een aanzienlijk bedrag aan toekomstige erfbelasting besparen. Maar wat doet dit emotioneel met u? Veel ouders worden weerhouden door het zogenaamde ‘Ferrari-syndroom’: de angst dat de (klein)kinderen het geschonken vermogen op weinig doordachte wijze beheren of uitgeven aan dure zaken. Soms komt de fiscaal meest gunstige overdracht van uw vermogen niet overeen met uw ideeën of wensen. Wat, hoe en op welk moment u wilt schenken, bepaalt u volledig zelf. Met bepaalde beheer- of beschermingsstructuren kunt u zorgen dat het vermogen wel wordt overgedragen zonder het beheer te verliezen.
Omgaan met vermogen
Het is belangrijk om de volgende generatie te leren omgaan met het familievermogen. In de praktijk vinden ouders het vaak moeilijk om hier gestructureerd invulling aan te geven. Door kinderen gefaseerd te betrekken bij het vermogen en ze verantwoordelijk te maken, kunnen zij stapsgewijs oefenen met vermogenszaken. De kans dat het familievermogen in stand blijft, neemt daardoor toe. Dat betekent vooral dat kinderen moeten leren rondkomen met het geld dat ze hebben. We zien vaak dat vermogende kinderen zoeken naar erkenning voor hun persoonlijke prestaties, los van het familievermogen. Een kind kan een angst hebben opgebouwd om vermogen te verliezen, door alle ouderlijke boodschappen die hij/zij aan de eettafel heeft meegekregen. Door uw kinderen voor te bereiden en door hen mee te nemen in de vermogenseducatie die u zelf heeft doorlopen met uw family officer, voorkomt u als vermogende ouders dat uw kinderen dit soort problemen later ervaren.
Wat houdt bewuste vermogensoverdracht in?
Vermogenseducatie leert de volgende generatie financieel zelfredzaam en emotioneel weerbaar te zijn met het vermogen. Maar bij het overdragen van het vermogen hoort ook het proces van loslaten door de pater/mater familias. Dit klinkt logisch, maar wij zien dat het in de praktijk nog te weinig gebeurt. Het is een lastig onderwerp waarmee veel vermogende ouders zitten, een latente behoefte. Wie verkrijgt uw erfenis? Hoeveel belasting moeten uw nabestaanden betalen? Met Estate Planning verzorgt u de vermogensoverdracht naar de volgende generatie. We bespreken zaken als schenkingsrecht, erfrecht, huwelijksvermogensrecht en fiscaal recht, maar we onderzoeken ook persoonlijke vragen zoals:
- Hoe schenkt u aan uw (klein)kinderen?
- Hoe structureert u uw (bedrijfs)vermogen voor opvolgen?
- Moet u uw huwelijkse voorwaarden wijzigen of niet?
- Is het verstandig om al bij leven vermogen over te dragen?
- Hoe bereidt u uw kinderen voor op het familievermogen?
- Wat zijn de normen en waarde van de ouders?
- Maakt u een scheiding tussen eigendom en zeggenschap totdat de kinderen volwassen zijn?
“Niet voorbereid zijn kan grote impact hebben op de familierelaties en het familievermogen.”
Voorkomen van problemen
Het is van belang om duidelijk te hebben vanuit welk gedachtegoed het vermogen wordt beheerd. Het opstellen van kaders voor (toekomstige) investeringen leidt tot duidelijkheid en transparantie. Dit met als uitgangspunt de functie van het kapitaal. Door het vaststellen van de wensen, doelstellingen en waarden van de familie worden er richtlijnen bepaald voor de lange termijn en kan worden ingespeeld op de actualiteit. Een hedendaags voorbeeld is welke impact de huidige negatieve rente heeft op het vermogen dat op de spaarrekening staat. Is het verstandig om toch te investeren en zo ja, waarin en met welk doel en welke risico’s? Een investeringsstatuut helpt het gedachtegoed vorm te geven en passende keuzes te maken.
Proces van familiebegeleiding
Als eerder genoemde stappen duidelijk zijn, volgt de feitelijke familiebegeleiding. Veel ouders vinden het interessant om samen met hun kinderen te investeren. Deze gezamenlijkheid en het creëren van betrokkenheid van de kinderen bij de doorontwikkeling van het familievermogen, noemen wij het proces van familiebegeleiding. In de praktijk kan deze zogenaamde vermogensopvoeding worden opgedeeld in vijf fases:
- Oriëntatie: de vermogensopvoeding start met de oriëntatiefase bij de kinderen om ze te informeren over de herkomst en samenstelling van het vermogen. Oftewel: wat heeft u opgebouwd en wat kan en mag je als kind met het opgebouwde vermogen doen?
- De tweede fase is de voorbereidingsfase. Als voorbeeld: wat is de functie van uw vermogen en welke doelen heeft het voor de kinderen en uzelf?
- De derde fase, de overdrachtsfase, gaat over welk deel van het vermogen kan wor-den overgedragen aan de kinderen en onder welke condities (welke structuur is het meest logisch, welke investeringen zijn passend, is uw liquiditeitsplanning op orde?). Hierbij is loslaten vanuit de ouders en betrokkenheid van de kinderen essentieel.
- De nazorgfase is de fase waarin we blijven toetsen of de gemaakte afspraken worden nagekomen. Wij bieden de volgende generatie houvast naar de toekomst op basis van ervaring en educatie. De family officer heeft hierin een parachutefunctie.
- De doorgroeifase van het familievermogen is enerzijds de doorontwikkeling van het vermogen, anderzijds de rol die de opvolger krijgt bij het familievermogen om zo ervaring en kennis op te doen.
Al deze fases worden vastgelegd in het vermogensstatuut van de familie. Een vermogensstatuut is eigenlijk het ondernemersplan voor de familie, met als doel om overzicht, uitzicht en inzicht te geven aan alle betrokken familieleden. Hierdoor ontstaat financiële rust en wordt de continuïteit van het vermogen geborgd.
- Overzicht: waar bestaat het vermogen uit en waar is het in geïnvesteerd?
- Uitzicht: welke mogelijkheden zijn er en welke sluiten aan op het gedachtegoed?
- Inzicht: welke rendementen zijn te verwachten, welke risico’s en welke kosten zijn er?
Familieberaad als rustpunt
In een familieberaad geven de ouders hun kinderen op een gestructureerde manier informatie over het familiekapitaal. Tijdens deze bijeenkomsten hebben de ouders en de kinderen de gelegenheid om gestructureerd informatie en kennis te delen die essentieel is om het familiekapitaal te behouden en te laten groeien. Om betrokkenheid te behouden, kunt u ervoor kiezen om kinderen op onderdelen verantwoordelijk te maken en hen een bepaalde rol te geven tijdens het beraad, bijvoorbeeld als voorzitter.
Het hele artikel lezen?
Wilt u het hele artikel lezen? Bekijk dan het volledige artikel hier.
