Economische ontwikkelingen
Wereldeconomie blijft in beweging
De globale economie was ook tijdens het tweede kwartaal sterk in beweging. In het afgelopen kwartaal bleven geopolitieke spanningen en toenemend (Amerikaans) protectionisme de wereldeconomie en financiële markten onder druk zetten. Vooralsnog houdt de consument wereldwijd de economie draaiende door geld te blijven uitgeven. Het vertrouwen van met name producenten en beleggers blijft echter kwetsbaar. De afhankelijkheid van politieke uitspraken, handelsbesluiten en monetair beleid blijft groot. Met name de eerste twee blijken zeer onvoorspelbaar sinds de regering Trump het Witte Huis weer heeft overgenomen.
De algemene consensus is dat dit in de tweede helft van 2025 niet anders zal zijn. De combinatie van onzekerheid rondom importtarieven, eventuele verdere escalaties van conflicten in het Midden-Oosten en onzeker toekomstig monetair beleid zorgt voor een fragiele basis voor economische groei. Tegelijkertijd biedt dit ook kansen, met name voor Europa: meer investeringen in de eigen economie, een verdere verschuiving richting duurzame industrieën en lagere rentes zorgen voor een positief investeringsklimaat. Duidelijkheid en sturing vormen de sleutel voor het herstel van vertrouwen bij consumenten en bedrijven. Zodra er meer duidelijkheid komt over handelsakkoorden en de definitieve beleidskoers van Amerika zal de dynamiek binnen de wereldeconomie naar verwachting stabiliseren.
Trumps handelsagenda zorgt voor onzekerheid
In de Verenigde Staten (VS) was en is de economie sterk onderhevig aan de grillen van het handelsbeleid van president Trump. Op 2 april, door Trump omgedoopt tot “Liberation Day”, werd een pakket importtarieven gepresenteerd dat veel verder ging dan analisten hadden verwacht. Hiermee bereikte de reeds in het eerste kwartaal ingezette handelsoorlog zijn voorlopige kookpunt. Dit leidde aanvankelijk tot sterke reacties op de financiële markten en een afwachtende houding bij zowel bedrijven als consumenten.
Hoewel de Amerikaanse regering begin april toch besloot tot een tijdelijke opschorting van de zwaarste tarieven (voor 90 dagen), bleef de impact op de investeringsbereidheid aanzienlijk. Met name Amerikaanse bedrijven gaven aan geplande uitgaven te herzien vanwege stijgende kosten voor importgoederen en onzekerheid over toekomstige markttoegang.
Desondanks bleef de Amerikaanse consument geld uitgeven en daarmee de economie stimuleren. Detailhandelsverkopen stabiliseerden zich na een eerdere opleving. De arbeidsmarkt creëerde opnieuw meer banen dan verwacht, wat loonstijgingen en consumptie ondersteunde. Dit kon echter niet voorkomen dat de Amerikaanse economie kromp in het eerste kwartaal van 2025. Na correcties uiteindelijk met 0,5%. Vooralsnog zijn de verwachte cijfers voor het tweede kwartaal een stuk positiever dankzij toegenomen binnenlandse vraag. Al bleek eind juni dat het handelstekort in mei flink boven verwachting is toegenomen. De oorzaak is de grootste daling in goederenexport sinds de Juli 2025 start van de coronacrisis. Het is de vraag welk effect dit heeft op eventueel hernieuwde importtarieven. Indien dit de verhoudingen opnieuw op scherp zet dan leidt dit mogelijk tot hogere prijzen en stijgende onzekerheid voor Amerikaanse consumenten en producenten. De kans op structureel hogere inflatie blijft daardoor aanwezig waardoor renteverlagingen kunnen uitblijven en economische groei getemperd wordt. Intussen probeert de Amerikaanse overheid via belastingverlagingen en deregulering binnenlandse bedrijvigheid aan te jagen, ook al vergroot dat op zijn beurt weer de begrotingstekorten waardoor de kapitaalmarktrente verder oploopt.
Europa pakt door
Europa valt de afgelopen maanden op door de sterke beleidsmatige respons op alle economische onzekerheid. Het lijkt erop dat de Europese politiek nu echt is wakker geschud en zich realiseert dat er snelle en duidelijke stappen dienen te worden genomen. De eerste stappen hiertoe waren reeds gezet in het eerste kwartaal en deze trend zet zich voort. De Europese Centrale Bank verlaagde de depositorente naar 2% als reactie op de afkoelende inflatie en om de prille economische opleving te ondersteunen. Tegelijkertijd voerden diverse regeringen omvangrijke investeringsprogramma’s uit. Duitsland kondigde verdere infrastructuur- en defensie-uitgaven aan, mede vanwege de veranderende Amerikaanse veiligheidsgaranties.
Duitsland liet eveneens een verbetering van het ondernemersvertrouwen zien, terwijl de industriële productie in de eurozone als geheel ook verrassend sterk toenam. Hier moet echter bij worden aangetekend dat een deel van deze groei mogelijk voortkomt uit vervroegde bestellingen in anticipatie op aanhoudende Amerikaanse importmaatregelen. Een stabiel politiek klimaat blijft cruciaal om dit groeipad vast te houden. Vooral in Zuid-Europa en Frankrijk is het zaak dat politieke onzekerheid het momentum niet verstoort.
Midden-Oosten: conflict als wereldwijde risicofactor
De spanningen tussen Israël en Iran vormen een tweede belangrijke geopolitieke dimensie. Begin juni voerde Israël luchtaanvallen uit op Iraanse nucleaire installaties. Dit leidde tot vergeldingsacties vanuit Iran door middel van raketaanvallen. Uiteindelijk mengde zelfs de VS zich door ook bombardementen uit te voeren op nucleaire bases in Iran. De belangrijkste economische troef van Iran is de dreiging de Straat van Hormuz af te sluiten. Hoewel deze dreiging (nog) niet is uitgevoerd, leidde het tot kortstondige verhoogde marktonrust. De olieprijs steeg snel, maar deze stijging bleef beperkt, omdat olie-installaties buiten schot bleven en door het hogere verwachte aanbod vanuit de VS en OPEC-reserveproductiecapaciteit.
Toch blijft het risico op escalatie een reële, vooral als de situatie zich zou uitbreiden naar andere landen in de regio. De wereldwijde transportkosten en energieprijzen blijven gevoelig voor deze ontwikkelingen, wat op termijn een opwaartse druk op de inflatie kan veroorzaken. Vooralsnog lijken financiële markten ervan uit te gaan dat de Amerikaanse inmenging positief uitpakt en het conflict verder aan de onderhandelingstafel kan worden opgelost.
Divergentie monetair beleid houdt aan
De Europese Centrale Bank (ECB) heeft inmiddels acht renteverlagingen achter de rug, waarmee de depositorente op 2% staat. Het doel: ruimte bieden aan consumenten en bedrijven om te investeren. Dat beleid lijkt voorlopig te blijven staan, mede dankzij een inflatie die inmiddels onder de 2% is gezakt.
In de VS ligt dit anders, de Federal Reserve (Fed) blijft afwachtend. Inflatie blijft vooralsnog boven de 3% en de Fed voorziet op korte termijn geen aanleiding om de rente te verlagen. Als de hogere importheffingen in werking treden en doorwerken in de prijzen, is het aannemelijk dat de rente langer op een hoog niveau blijft dan beleggers nu verwachten en inprijzen. Bovendien groeit de verdeeldheid binnen de Fed: sommige bestuurders willen versoepelen, maar een toenemend aantal pleit ervoor het rempedaal voorlopig niet los te laten. Zeker ook omdat de huidige belastingplannen, de ‘big beautiful bill’ van Trump, het begrotingstekort verder zal doen oplopen waarmee er nog meer opwaartse druk zal komen op de rente. Het feit dat president Trump zich openlijk bemoeit met de rentebeslissingen van de centrale bank en hierover ruzie zoekt met voorzitter Powell helpt niet bij het uitstralen van rust. Het verschil in renteverwachtingen leidde in het tweede kwartaal al tot een forse verzwakking van de Amerikaanse dollar. Europese beleggers zagen hun rendementen in Amerikaanse beleggingen hierdoor flink dalen. De komende maanden zal het verschil in rentebeleid een grote rol blijven spelen in kapitaalstromen en valutabewegingen. De zoektocht naar stabiliteit zorgt ervoor dat veel beleggers richting Europa en andere “safe havens” zoals goud, Zwitserse obligaties en inmiddels ook cryptovaluta blijven bewegen.
Financiële markten
Aandelen
Algemeen herstel op wereldwijze beurzen
Wereldwijde aandelenmarkten herstelden zich aanzienlijk in de loop van het tweede kwartaal van 2025 nadat de schok van de handelsmaatregelen begin april voor een verder daling had gezorgd. Beleggers reageerden positief op de tijdelijke pauze in het handelsoffensief van de VS, terwijl sterke bedrijfsresultaten en de hoop op renteverlagingen bijdroegen aan een verbeterd sentiment. Vooralsnog gaat de Fed hier dus niet in mee.
Na de scherpe daling begin april liet de S&P 500 een sterk herstel zien waardoor het rendement over het tweede kwartaal, in dollars gemeten, zelfs nog boven de 10% uitkwam. Dit herstel werd voornamelijk gedragen door technologiebedrijven. De Nasdaq steeg in dollars over het hele kwartaal gezien zelfs met bijna 18%, gedreven door de aanhoudende kracht van AI-gerelateerde ondernemingen, chipfabrikanten en clouddiensten. In euro’s was dit rendement echter een stuk lager doordat de in het eerste kwartaal ingezette daling van de dollar zicht voortzette. Ten opzichte van de euro daalde de dollar meer dan 8% in waarde. Dit ging ten koste van rendement van Europese beleggers op de Amerikaanse beurs. Van eerdergenoemde percentages blijft dan nog respectievelijk 3% (S&P) en 8% (Nasdaq) over. Europese aandelen noteerden na een initiële dip uiteindelijk ook een positief rendement, al was dit met 1,5% wel aanzienlijk lager dan de Amerikaanse beurzen. Het Europese herstel is voornamelijk te verklaren door verbeterde macro-economische indicatoren en relatieve waarderingsvoordelen.
Op jaarbasis staat de wereldindex ongeveer 6% hoger in dollars, maar door de flinke waardedaling van de Amerikaanse dollar noteerden eurobeleggers een daling van circa 2,5%.Regionale en
Regionale en sectorale verschillen
De marktbewegingen in het tweede kwartaal kenmerkten zich door een duidelijke sectorale verschuiving. Technologie-aandelen bleven wereldwijd sterk domineren, maar met toenemende aandacht voor defensieve sectoren zoals industrie en nutsbedrijven. Energie-aandelen kregen in het begin van het kwartaal een flinke tik als gevolg van de hoge importtarieven die gepresenteerd werden. De stijgende olieprijs aan het einde van het kwartaal als gevolg van de opgelopen spanningen tussen Israël en Iran deed de koersen van energiebedrijven nog iets opleven, maar dit was niet voldoende om een positieve bijdrage te leveren aan het totale indexrendement. Samen met de gezondheidssector noteerden energieaandelen de laagste rendementen. Europese waarde- aandelen presteerden relatief goed. Banken, verzekeraars en industriële conglomeraten profiteerden van een aantrekkende binnenlandse vraag en hogere marges.
Momenteel kijken financiële markten gespannen uit naar het aflopen van de 90-dagen-termijn van het Amerikaanse handelsmoratorium begin juli. Positieve uitkomsten zouden verdere koersstijgingen kunnen inleiden, terwijl mislukte onderhandelingen opnieuw kunnen zorgen voor risicoaversie en koersdruk.
Obligaties
Staatsobligaties
Een belangrijke ontwikkeling in het tweede kwartaal was de verlaging van de kredietstatus van Amerikaanse staatsobligaties van AAA naar AA door het toonaangevende ratingbureau Moody’s. Samen met Fitch en S&P Global behoort Moody’s tot de drie belangrijkste ratingkantoren. De laatste twee verlaagden de kredietwaardigheid van de VS al naar een lager niveau in 2011 en 2023. Deze downgrade weerspiegelt de groeiende zorgen over de houdbaarheid van het Amerikaanse begrotingsbeleid en heeft het imago van Amerikaanse staatsobligaties als ultieme veilige beleggershaven aangetast. Waar voorheen beleggers massaal uitweken naar Amerikaans staatspapier in tijden van onzekerheid, neemt nu de belangstelling voor alternatieven toe, zoals hoogwaardig Europees overheidspapier, Zwitserse obligaties, edelmetalen zoals goud maar ook cryptovaluta.
De obligatiemarkt kende het afgelopen kwartaal een gemengde ontwikkeling. In de VS piekte de rente op 10-jaars Treasuries in mei op 4,6%, als gevolg van zorgen over de Amerikaanse begroting en inflatievooruitzichten. In juni daalde deze rente licht tot 4,2% waardoor er per saldo een lichte stijging plaatsvond in het tweede kwartaal. In Europa daalden rentes meer gestaag. De Duitse 10-jaars Bund-rente daalde van 2,7% naar circa 2,5%, geholpen door ECB-renteverlagingen en aanhoudende vraag omdat Duits schatkistpapier op dit moment als veilige haven wordt beschouwd.
Bedrijfsobligaties
Op de markt voor bedrijfsobligaties zagen we een herwaardering van kredietrisico’s. Investment-grade obligaties die veiligheid combineren met rendement blijven populair bij beleggers. De high-
yieldmarkt herstelde mede door sterkere bedrijfsresultaten en dalende faillissementsverwachtingen.
De risicopremie op high-yield obligaties piekte kort na de volatiliteit aan het begin van afgelopen kwartaal, maar daalde daarna weer tot zelfs een iets lager niveau dan dat op het einde van het eerste kwartaal. Dit leidde opnieuw tot een neutrale positionering in dit segment bij de meeste vermogensbeheerders. Vooral BB-rated leningen (de hoogste kwaliteit binnen high yield) trokken veel kapitaal aan doordat zij de laagste kans hebben op een faillissement.
Obligaties uit opkomende markten worden grotendeels neutraal gewogen, vanwege onzekere vooruitzichten rond de dollar, rente en geopolitiek. Wel bieden lokale markten in Latijns-Amerika en
Zuidoost-Azië kansen voor meer gespecialiseerde beleggers, met name in groene en infrastructuurprojecten.
Vooruitzichten en positionering
De meeste vermogensbeheerders houden vast aan een licht overwogen positie in Europese staatsobligaties, mede dankzij het beleid van de ECB. Aandelen blijven strategisch aantrekkelijk, mits voldoende spreiding wordt aangebracht over regio’s en sectoren. Goud wordt steeds vaker aangehouden als structureel diversificatiemiddel, in reactie op blijvende onzekerheid en centrale
bankaankopen.
Het bovenstaande vormt een samenvatting van de visies van diverse vermogensbeheerders op de macro-economie en de financiële markten. De inhoud is bedoeld ter algemene informatie en reflecteert de standpunten van de betreffende vermogensbeheerders op het moment van publicatie. Deze visies zijn niet gegarandeerd correct of volledig en kunnen onderhevig zijn aan verandering. Dit document vormt geen beleggingsadvies en aan de inhoud kunnen geen rechten worden ontleend.
Meer weten?
Wilt u meer weten over de verschillende family offices of hoe wij deze rol vertalen? Neem dan gerust volledig vrijblijvend contact met ons op en wij vertellen alles over de mogelijkheden en onmogelijkheden.
